Powiatowe Centrum Edukacji i Kompetencji Zawodowych
w Szczucinie

2023 Rokiem Mikołaja Kopernika

W 2023 roku przypada 550. rocznica urodzin i 480. rocznica śmierci Mikołaj Kopernika. Senat RP przyjął uchwałę ustanawiającą 2023 Rokiem Mikołaja Kopernika.

11 lutego odbyła się światowa inauguracja wielowymiarowego projektu „ Z Kopernikiem przez świat”.

Uczniowie naszej szkoły również postanowili uczcić tego wybitnego Polaka i wielkiego uczonego.

Młodzież przygotowała prezentację o życiu i osiągnięciach Kopernika. Zostały wykonane tematyczne plakaty, jak również symboliczny tort z okazji 550. rocznicy urodzin, która wypadła dokładnie 19 lutego 2023 roku.

W dniu 20 lutego uczniowie klasy II LOA i II TM wraz z wychowawcami wzięli udział                   w specjalnie przygotowanej i przeprowadzonej z tej okazji lekcji. Lekcję uświetniła swoją obecnością Pani wicedyrektor Beata Smaś. Podczas zajęć była okazja, aby poznać życiorys człowieka, który „ wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię”. Poznaliśmy różne ciekawostki z życia astronoma. Na zakończenie lekcji nie zabrakło  słodkiej niespodzianki -  pierników, z których słynie Toruń – miasto urodzin Mikołaja Kopernika.

Dla zainteresowanych zamieszczamy poniżej wiersz poświęcony uczonemu oraz kilka faktów z jego życia.

Miasto Toruń, w  świecie znane

z wyjątkowych swych pierników

i słynnego uczonego -

syna państwa Koperników.

Biegle władał językami:

i niemieckim i łaciną.

Kosmos badał, opisywał -

w astronomii wnet zasłynął.

Wiele różnych miał zawodów-

i lekarza i prawnika.

Również się na księdza kształcił -

 zdobył tytuł kanonika.

Wielkich odkryć on dokonał –

mówi się, że ruszył Ziemię.

Uznał jej ruch wokół Słońca

oraz wokół samej siebie.

Nowy układ planet wskazał,

„ Ziemia nie jest płaska” - stwierdził.

Choć nie wszyscy mu wierzyli,

czas teorie tę potwierdził.

Mikołaj Kopernik to wybitny polski astronom, matematyk, prawnik, lekarz i ekonomista, urodzony 19 lutego 1473 r. w Toruniu. Twórca teorii heliocentrycznej i autor poświęconego jej dzieła: „ O obrotach sfer niebieskich ”.

Mikołaj pochodził z kupiecko-mieszczańskiej rodziny. Jego ojciec – Mikołaj senior, mieszczanin krakowski i obywatel Torunia, handlował miedzią. Po śmierci ojca, gdy młody Mikołaj miał 10 lat, jego edukacją i wychowaniem zajął się brat matki, ówczesny biskup warmiński Łukasz Wantzenrode. W wieku 18 lat Kopernik rozpoczął studia na Akademii Krakowskiej (dziś Uniwersytet Jagielloński) w zakresie nauk matematyczno-przyrodniczych. W tamtych czasach nauka astronomii w Akademii była w rozkwicie, dlatego też młody naukowiec mógł zdobyć gruntowną wiedzę z tej dziedziny. W 1495 r. ukończył studia w Krakowie, nie otrzymał jednak dyplomu, gdyż w rezultacie uniemożliwiłoby to wyjazd do Bolonii na dalsze studia. Spędził tam 4 lata, po powrocie na Warmię został kanonikiem, a w 1501 r. za zgodą kapituły wyjechał kontynuować naukę

z zakresu prawa i medycyny w Padwie.

Po studiach zakończonych obroną doktoratu z zakresu prawa kanonicznego Mikołaj Kopernik powrócił na Warmię i przez kilka kolejnych lat pracował razem ze swoim wujem, uczestnicząc we wszystkich działaniach dyplomatycznych i administracyjnych biskupa.

Mikołaj Kopernik przez większą część swojego życia leczył  biskupów warmińskich, członków kapituły i podległej im ludności.

Astronomia interesowała Kopernika jeszcze w trakcie studiów w Krakowie, w późniejszych etapach edukacji docierał do dzieł starożytnych, m.in. Ptomeleusza i obserwował zaćmienie księżyca w 1500 r. We Fromborku, gdzie opisał większość swoich obserwacji nieba, powstała teoria heliocentryczna, kładąca podwaliny współczesnej astronomii.

W 1514 r. Kopernik opisał błędy teorii geocentrycznej. Jego poglądy początkowo znane wąskiemu gronu naukowców europejskich, dotarły również do ówczesnego papieża. Pierwsze wydanie dzieła „ O obrotach sfer niebieskich” (De revolutionibus orbium coelestium), zawierającego całą teorię Mikołaja Kopernika w 1543 r. spotkało się

z burzliwymi reakcjami.  Publikację skrytykował m.in. Martin Luter. W późniejszym czasie wszystkie dzieła, nie tylko autorstwa Kopernika, ale też np. Keplera zostały wpisane do Indeksu Ksiąg Zakazanych, skąd usunięto je dopiero w 1758 r.

W grudniu 1542 r. astronom doznał wylewu krwi do mózgu, w wyniku czego stracił mowę

i miał sparaliżowaną prawą część ciała. Zmarł 21 maja 1543 r. we Fromborku.

Według legendy jego wydana w Wittenberdze książka „ O obrotach sfer niebieskich” dotarła do niego w ostatnim dniu życia. Miejsce grobu Kopernika pozostawało niejasne,

aż do współczesności. Ostatecznie w wyniku badań znalezionych szkieletów w katedrze we Fromborku oraz włosów z jednej z ksiąg należących niegdyś do astronoma dokonano

w 2008 r. identyfikacji jego szczątków.

Szkolną akcję przygotowała nauczycielka fizyki M. Stojek

 

  w Szczucinie